
Σε αντίθεση με το λίπος που αποθηκεύεται στους γοφούς και τους μηρούς, το λίπος γύρω από τη μέση το σπλαχνικό λίπος μπορεί να δημιουργήσει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.
Ανεξάρτητα από το σχήμα του σώματος το υπερβάλλον λίπος δεν είναι καλό για την υγεία . Όταν πρόκειται για το σωματικό λίπος, το μέρος που αποθηκεύεται έχει σημασία αφού το λίπος που βρίσκεται βαθιά μέσα στην κοιλιά το λεγόμενο σπλαχνικό λίπος είναι πιο επικίνδυνο από το λίπος που υπάρχει υποδόρια στο σώμα μας.
Στους περισσότερους ανθρώπους, περίπου το 90% του σωματικού λίπους είναι υποδόριο δηλαδή που βρίσκεται σε ένα στρώμα ακριβώς κάτω από το δέρμα. Εάν σπρώξετε την κοιλιά σας το λίπος που αισθάνεστε μαλακό είναι το υποδόριο λίπος. Το υπόλοιπο 10% που ονομάζεται σπλαχνικό ή ενδοκοιλιακό λίπος βρίσκεται μακριά από το δέρμα και κάτω από το κοιλιακό τοίχωμα. Βρίσκεται στους χώρους που περιβάλλουν το ήπαρ, την σπλήνα, το έντερο και τα άλλα όργανα.
Η επιστήμη έχει αποδείξει ότι η χρόνια και χαμηλού βαθμού φλεγμονή μπορεί να συμβάλει σε καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και άλλες καταστάσεις.
Αν και το σπλαχνικό λίπος αποτελεί μόνο ένα μικρό ποσοστό σωματικού λίπους, είναι βασικός παράγοντας για αρκετά προβλήματα υγείας.
Καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν η αναλογία λίπους προς το σωματικό βάρος τείνει να αυξάνεται περισσότερο από ό, τι στους άνδρες και το λίπος αποθηκεύεται πλέον στο πάνω μέρος του σώματος αντί των γοφών και των μηρών. Ακόμα και χωρίς αύξηση βάρους η περίμετρος της μέσης μπορεί να αυξηθεί καθώς το σπλαχνικό λίπος ωθεί προς τα έξω στο κοιλιακό τοίχωμα.
Ποιο είναι το πρόβλημα με το σπλαχνικό λίπος;
Το σωματικό λίπος ή λιπώδης ιστός, θεωρήθηκε κάποτε ως κάτι περισσότερο από μια ενέργειας που περιμένει παθητικά να χρησιμοποιηθεί. Αλλά η έρευνα έχει δείξει ότι τα λιποκύτταρα και ιδιαίτερα τα σπλαχνικά λιποκύτταρα είναι βιολογικά ενεργά. Μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις μετά την δεκαετία του 1990 είναι ότι το λιποκύτταρο είναι ένα ενδοκρινικό όργανο που εκκρίνει ορμόνες και άλλα μόρια που επιδρούν σε άλλους ιστούς.
Πριν οι ερευνητές αναγνωρίσουν ότι το λίπος δρα ως ενδοκρινής αδένας, πίστευαν ότι ο κύριος κίνδυνος σπλαχνικού λίπους επηρέαζε την παραγωγή χοληστερόλης απελευθερώνοντας ελεύθερα λιπαρά οξέα στην κυκλοφορία του αίματος και στο ήπαρ. Υπάρχει μια σειρά από χημικές ουσίες που συνδέουν το σπλαχνικό λίπος με πολλές ασθένειες.
Το υποδόριο λίπος παράγει υψηλότερο ποσοστό ωφέλιμων μορίων και το σπλαχνικό λίπος υψηλότερο ποσοστό μορίων με δυνητικά επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία. Το σπλαχνικό λίπος παράγει περισσότερες από τις πρωτεΐνες που ονομάζονται κυτοκίνες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή χαμηλού επιπέδου που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιακές κι άλλες χρόνιες παθήσεις. Παράγει επίσης έναν πρόδρομο της αγγειοτενσίνης, μια πρωτεΐνη που προκαλεί συστολή των αιμοφόρων αγγείων και αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Μια μεζούρα είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να παρακολουθείτε το σπλαχνικό λίπος. Μετρήστε τη μέση σας στο ύψος του ομφαλού και μετρήστε πάντα στο ίδιο σημείο.
Στις γυναίκες μια περιφέρεια μέσης 88 εκατοστά ή μεγαλύτερη θεωρείται ένα σημάδι περίσσειας σπλαχνικού λίπους, αλλά αυτό μπορεί να μην ισχύει εάν το συνολικό μέγεθος του σώματός σας είναι μεγάλο.
Το σπλαχνικό λίπος εμπλέκεται σε μια σειρά από χρόνιες παθήσεις όπως
Καρδιαγγειακές παθήσεις
Μια μεγάλη μελέτη ευρωπαίων γυναικών ηλικίας 45 έως 79 ετών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εκείνες με τη μεγαλύτερη μέση (και εκείνες με τη μεγαλύτερη μέση σε σχέση με το μέγεθος των γοφών τους) είχαν υπερδιπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων. Ο κίνδυνος εξακολουθούσε να είναι σχεδόν διπλάσιος ακόμη και μετά την προσαρμογή για αρκετούς άλλους παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης, του καπνίσματος και του ΔΜΣ. Ακόμη και σε υγιείς, μη καπνιζόμενες γυναίκες, κάθε 5 εκατοστά επιπλέον μεγέθους μέσης αύξησε τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις κατά 10%.
Ο υψηλότερος όγκος σπλαχνικού λίπους σχετίζεται με υψηλότερη αρτηριακή πίεση, επίπεδα σακχάρου στο αίμα και επίπεδα τριγλυκεριδίων και χαμηλότερα επίπεδα HDL (καλής) χοληστερόλης. Αυτές οι αλλαγές είναι γνωστές ως μεταβολικό σύνδρομο και δημιουργούν σοβαρό κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Άνοια
Οι ερευνητές στο Kaiser Permanente διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι στις αρχές της δεκαετίας του ’40 με τα υψηλότερα επίπεδα κοιλιακού λίπους, σε σύγκριση με εκείνους που είχαν το λιγότερο κοιλιακό λίπος σε αυτήν την ηλικία, είχαν σχεδόν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια (συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ) από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 έως τις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Άσθμα
Σε μια μεγάλη μελέτη στην Καλιφόρνια οι γυναίκες με υψηλά επίπεδα σπλαχνικού λίπους με περιφέρεια μέσης άνω των 89 εκατοστών, είχαν 37% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άσθμα από τις γυναίκες με μικρότερη μέση ακόμη και αν το βάρος τους ήταν φυσιολογικό. Οι κίνδυνοι ήταν περισσότεροι για τις γυναίκες που ήταν τόσο μεγαλόσωμες όσο και υπέρβαρες ή παχύσαρκες. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το λίπος της κοιλιάς αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος περισσότερο από ότι το βάρος επειδή έχει φλεγμονώδεις επιδράσεις σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των αεραγωγών.
Καρκίνος του μαστού
Μια συνδυασμένη ανάλυση αρκετών μελετών διαπίστωσε ότι οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με κοιλιακή παχυσαρκία διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Η μεγάλη μέση συνδέθηκε επίσης με τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μεταξύ των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, αλλά αυτή η επίδραση δεν ήταν σημαντική μόλις ελήφθη υπόψη ο ΔΜΣ.
Καρκίνος του παχέος εντέρου
Τα άτομα με πολύ σπλαχνικό λίπος έχουν τριπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης αδενωμάτων του παχέος εντέρου (προκαρκινικοί πολύποδες) από εκείνους με το λιγότερο σπλαχνικό λίπος. Η σχέση βρέθηκε αφού ελήφθησαν υπόψη και άλλοι κίνδυνοι. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν επίσης ότι οι αδενωματώδεις πολύποδες στο παχύ έντερο σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη η οποία μπορεί να είναι ο μηχανισμός που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου.
Πώς να χάσετε το σπλαχνικό λίπος της κοιλιάς;
Το πού έχετε την τάση να παίρνετε λίπος εξαρτάται από τα γονίδιά σας, τις ορμόνες σας, την ηλικία σας, το βάρος γέννησής σας (τα μικρότερα μωρά προσθέτουν πιο εύκολα λίπος στην κοιλιά αργότερα στη ζωή) και αν έχετε κάνει παιδιά (οι γυναίκες που έχουν γεννήσει τείνουν να αναπτύσσουν περισσότερο σπλαχνικό λίπος από τις γυναίκες που δεν το έχουν κάνει).
Ως νεαροί ενήλικες οι γυναίκες κατά μέσο όρο έχουν λιγότερο σπλαχνικό λίπος από τους άνδρες αλλά αυτό αλλάζει με την εμμηνόπαυση. Δεν μπορείτε να αλλάξετε το βάρος γέννησής σας ή τα γονίδιά σας και δεν μπορείτε να καθυστερήσετε την εμμηνόπαυση. Υπάρχουν όμως διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους. Τα καλά νέα είναι ότι επειδή το σπλαχνικό λίπος μεταβολίζεται πιο εύκολα σε λιπαρά οξέα, ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στη διατροφή και την άσκηση σε σχέση με το το λίπος στους γοφούς και τους μηρούς.
Θα σας βοηθήσει
Άσκηση
Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της περιφέρειας της μέσης σας. Ακόμα κι αν δεν χάσετε βάρος χάνετε σπλαχνικό λίπος στην κοιλιά και κερδίζετε μυϊκή μάζα. Αυτό μπορεί να γίνει με μια άσκηση 30 λεπτών μέτριας έντασης δραστηριότητας τις περισσότερες ημέρες της βδομάδας όπως γρήγορο περπάτημα ή ποδηλασία με χαλαρό ρυθμό. Δημιουργήστε επίσης ευκαιρίες για να προσθέσετε κίνηση σε εργασίες της καθημερινότητάς σας. Για παράδειγμα παρκάρετε πιο μακριά από τον προορισμό σας και περπατήστε τον υπόλοιπο δρόμο ή πάρτε τις σκάλες αντί για το ασανσέρ κ.λ.π..
Μελέτες έχουν δείξει ότι μπορείτε να βοηθήσετε στην απώλεια του σπλαχνικού λίπους ή να περιορίσετε την αύξησή του τόσο με αερόβια δραστηριότητα (όπως γρήγορο περπάτημα) όσο και με προπόνηση δύναμης (άσκηση με βάρη). Ασκήσεις όπως είναι οι κοιλιακοί μπορούν να σφίξουν τους κοιλιακούς μυες αλλά δεν θα φτάσουν στο σπλαχνικό λίπος.
Διατροφή
Επιλέξτε μια ισορροπημένη διατροφή που σας βοηθά να επιτύχετε και να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος. Αποφύγετε προϊόντα που φαίνεται να ενθαρρύνουν την εναπόθεση λίπους στην κοιλιά όπως είναι τα απλά σάκχαρα δηλαδή τρόφιμα και ποτά με ζάχαρη.
Κάπνισμα
Όσο περισσότερο καπνίζετε, τόσο πιο πιθανό είναι να αποθηκεύσετε λίπος στην κοιλιά σας και όχι στους γοφούς και τους μηρούς σας.
Ύπνος
Μια πενταετής μελέτη διαπίστωσε ότι οι ενήλικες κάτω των 40 ετών που κοιμόντουσαν πέντε ώρες ή λιγότερο τη νύχτα συσσώρευσαν σημαντικά περισσότερο σπλαχνικό λίπος. Αλλά το πολύ δεν είναι καλό. Νεαροί ενήλικες που κοιμήθηκαν περισσότερο από οκτώ ώρες πρόσθεσαν επίσης σπλαχνικό λίπος. Αυτή η σχέση δεν βρέθηκε σε άτομα άνω των 40 ετών.
Διάθεση
Οι μεσήλικες γυναίκες με περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα τείνουν να έχουν περισσότερο σπλαχνικό λίπος αλλά όχι περισσότερο υποδόριο λίπος.
Θα σας στενοχωρήσω αλλά….
Ξεχάστε την γρήγορη λύση
Η λιποαναρρόφηση για την αφαίρεση του λίπους δεν φτάνει στο εσωτερικό του κοιλιακού τοιχώματος.